Garen kan gemaakt zijn van een scala aan materialen, waaronder katoen, wol, en synthetische vezels. Het type garen dat het best geschikt is voor een bepaald project, is afhankelijk van het project zelf en de gewenste eigenschappen van het eindproduct. Katoen garen is bijvoorbeeld absorberend en ademend, waardoor het ideaal is voor zomer kledingstukken. In tegenstelling tot wol garen, dat warmer en meer duurzaam is, waardoor het beter geschikt is voor winterse projecten.
Inhoud
Hoe wordt garen gemaakt?
Het proces om garen te maken begint met het naast elkaar leggen van de vezels. De vezels worden dan om elkaar heen gedraaid tot een draad. Hoe vaak ze om elkaar heen worden gedraaid is afhankelijk van het gewenste resultaat. Een hogere twist bijvoorbeeld levert een sterker en duurzamer garen op, terwijl een lagere twist een zachtere en elastischere draad oplevert. Nadat het proces van de vezels in elkaar draaien voltooid is, wordt het garen meestal nog gekleurd. Als al deze stappen klaar zijn, is het garen klaar om gebruikt te worden in al je nieuwe brei en haak projecten.
Verschillende vormen van garen
Garen is in verschillende vormen verkrijgbaar. Afhankelijk van welke vorm je hebt, kan je of gelijk aan de slag, of moet je het garen eerst nog verwerken. Als je bijvoorbeeld mooie handgeverfde wol hebt gekocht, komt dat vaak als in elkaar gedraaide strengen. Dan moet je het eerst zelf in een bal draaien voordat je er iets mee kan gaan doen. Doe je dat niet, dan krijg je een hoop draad wat heel gemakkelijk in de knoop raakt.
Als het als bal wordt verkocht, kan je er gelijk mee aan de slag. Meestal zit er dan ook een begin in het midden van de bal. Als je de kern eruit trekt, en als je geluk hebt, vind je daar de start van het draad. Het beste kan je dan dat deel wat je uit de bal hebt getrokken volledig op gebruiken met breien of haken. Of je moet het losjes aan de buitenkant rond de bal wikkelen. Doe je dat niet kan ook dit volledig in de knoop raken.
Verschillende soorten materialen voor garen en hun eigenschappen
Als het gaat om garen is er geen “one size fits all” oplossing. Verschillende soorten garen bieden verschillende voor- en nadelen, dus is het belangrijk om de juiste soort garen te kiezen voor je project. Garen wordt onderverdeeld in twee groepen: natuurlijke vezels, en synthetische vezels. Binnen de natuurlijke vezels zijn er twee onderverdelingen: op basis van eiwitten en op basis van cellulose.
Garen op basis van eiwitten
Eiwitvezels zoals wol zijn populair onder breiers vanwege hun warme, elastische en duurzame eigenschappen. Wol is bekend als een goede all year round vezel. Maar wol kan duur zijn, en het is niet geschikt voor mensen met allergieën. Daarnaast kan wol met wassen gaan krimpen, dus het moet met veel zorg hand gewassen worden.
Schapenwol
Schapenwol is een van de meest gebruikte en veelzijdige wolsoorten ter wereld. Het wordt geproduceerd door verschillende rassen van schapen, en de eigenschappen kunnen variëren afhankelijk van het specifieke ras. Over het algemeen staat schapenwol bekend om zijn duurzaamheid, warmte en natuurlijke elasticiteit. Het is iets minder zacht dan merinowol, maar nog steeds comfortabel om te dragen, vooral als het van hogere kwaliteit is.
Het biedt uitstekende isolatie, waardoor het ideaal is voor winterkleding. Schapenwol is bovendien van nature vlamvertragend en biedt een goede bescherming tegen kou en wind. Dankzij zijn veelzijdigheid en betaalbaarheid is schapenwol een populaire keuze voor een breed scala aan breiprojecten.
Merinowol
Deze wol komt van het Merinoschaap, bekend om zijn fijne, zachte vacht. Merinowol is zeer zacht, elastisch en ademend, waardoor het comfortabel is om te dragen en niet jeukt. Het is ook bekend om zijn uitstekende temperatuurregulerende eigenschappen, waardoor het warm is in de winter en koel in de zomer. Bovendien is het van nature antibacterieel en geurbestendig.
Angorawol
Angorawol wordt geproduceerd door het Angorakonijn. Deze wol staat bekend om zijn extreme zachtheid en lichtheid. Angorawol is zeer warm en heeft een kenmerkende pluizige textuur. Echter, het kan wat minder duurzaam zijn en vereist zorgvuldige behandeling bij het wassen.
Kasjmier
Kasjmierwol komt van de Kasjmiergeit. Deze luxe wol soort staat bekend om zijn ongeëvenaarde zachtheid, lichtheid en warmte. Kasjmier is fijner, sterker, lichter, zachter en ongeveer drie keer meer isolerend dan schapenwol. Vanwege de zeldzaamheid en de moeilijkheid om kasjmier te produceren, is het vaak duurder.
Mohair
Mohair wordt geproduceerd door de Angorageit. Het is bekend om zijn hoge glans en zijdeachtige textuur. Mohair is duurzaam, natuurlijk elastisch, kreuk- en vuilafstotend. Het is ook warm en heeft een goede isolatie, hoewel het iets ruwer kan aanvoelen dan kasjmier of merinowol.
Alpacawol
Deze wol komt van de Alpaca, een Zuid-Amerikaans dier dat verwant is aan de lama. Alpacawol is zacht, duurzaam en zijdeachtig, en het is hypoallergeen, wat het een goede keuze maakt voor mensen met wol allergieën. Het is warmer dan schapenwol en heeft een goede weerstand tegen water en UV-stralen.
Zijde
Een andere vezel op basis van eiwitten is zijde. Zijde is bekend om zijn gladheid en het is erg zacht, maar er zit geen tot weinig rek in. Om toch een garen te krijgen die ook elastisch en warm is, worden vaak meerdere soorten vezels met elkaar gemengd.
Garen op basis van cellulose
Garen op basis van cellulose wordt gemaakt van plantaardige vezels en staat bekend om zijn veelzijdigheid en milieuvriendelijke eigenschappen. Hier zijn enkele van de meest voorkomende types van cellulose-gebaseerde garens en hun kenmerken:
Katoen
Dit is waarschijnlijk het meest bekende en veelgebruikte cellulose-gebaseerde garen. Katoen is afkomstig van de katoenplant en staat bekend om zijn zachtheid, ademend vermogen en absorberend vermogen. Het is ideaal voor zomerkleding, ondergoed, beddengoed en handdoeken. Katoen is ook hypoallergeen en slijtvast, maar kreukt gemakkelijk en kan krimpen bij het wassen.
Linnen
Gemaakt van de vezels van de vlasplant, staat linnen bekend om zijn sterkte en duurzaamheid. Het is een van de oudste textielvezels en is gewaardeerd om zijn frisse en koele gevoel, wat het perfect maakt voor warm weer. Linnen heeft een natuurlijke glans en wordt vaak gebruikt voor elegante kleding, tafellinnen en andere huishoudtextiel. Het kreukt echter gemakkelijk en kan wat stug aanvoelen.
Lyocell (Tencel)
Lyocell is een moderne vezel gemaakt van de houtpulp van bomen zoals eucalyptus, beuk en spar. Het productieproces van Lyocell is milieuvriendelijk, met gesloten lus systemen die oplosmiddelen en water recyclen. Tencel, een populaire merknaam voor Lyocell, is zacht, sterk, en heeft een zijdeachtige glans. Het is ook zeer absorberend, ademend en biologisch afbreekbaar.
Viscose (Rayon)
Viscose, ook bekend als rayon, wordt ook gemaakt van houtpulp of andere plantaardige vezels. Het is veelzijdig en kan eigenschappen aannemen die lijken op zijde, wol, katoen of linnen. Viscose is zacht, comfortabel en heeft een goede drapering, maar het kan zwakker worden als het nat is en vereist voorzichtige verzorging.
Bamboe
Bamboevezel wordt gemaakt van de pulp van bamboeplanten. Het is zacht, heeft een natuurlijke glans en is zeer absorberend. Bamboe is ook antibacterieel en hypoallergeen. De milieuvriendelijkheid van bamboe garens kan variëren afhankelijk van het productieproces.
Synthetische garen
Synthetische vezels hebben ervoor gezorgd dat we een hoop nieuwe, leuke soorten garens erbij hebben gekregen. Denk hierbij aan afwerkingen zoals harig, glitter en krullen. En het grote voordeel is dat het in de wasmachine te wassen is en dat het niet duur is. Hierdoor is het ook een prima keuze voor projecten voor kids.
Een nadeel is wel dat synthetische garens snel warm zijn en ze absorberen weinig vocht. Wat ervoor zorgt dat het minder comfortabel draagt. Ook kan het wat minder lang meegaan en is het minder elastisch, hierdoor kan het zijn dat je project sneller zijn vorm verliest. Ook hier worden er vaak andere vezels toegevoegd om andere eigenschappen te krijgen voor het eindproduct.
Hoe kies je het juiste garen voor je volgende project?
Als je garen gaat kiezen voor je volgende project, is het belangrijk om op een aantal dingen te letten. Met name de dikte van het garen en de vezelsamenstelling. Een dunne draad bijvoorbeeld, kan worden gebruikt voor kantwerk-achtige projecten, terwijl een dikkere draad beter is voor sjaals en dekens.
Daarnaast kunnen verschillende soorten garen worden gecombineerd om interessante textuur en patronen aan je werk toe te voegen. Je kan bijvoorbeeld een dikke draad gebruiken voor het project zelf, en een dunnere draad gebruiken voor de randen en de afwerking.
Het juiste materiaal
- Projecttype: Overweeg waarvoor je project bedoeld is. Voor warme winterkleding is wol een uitstekende keuze, terwijl katoen of bamboe beter geschikt is voor zomerkleding.
- Gebruiker: Denk aan de persoon die het eindproduct zal dragen of gebruiken. Voor mensen met een gevoelige huid of allergieën zijn hypoallergene materialen zoals katoen of acryl vaak de beste keuze.
- Onderhoud: Houd rekening met hoe het eindproduct zal worden onderhouden. Als je niet veel tijd wilt besteden aan het wassen en drogen van je breiwerk, kies dan voor onderhoudsvriendelijke garens zoals acryl of katoen.
- Budget: Sommige materialen zijn duurder dan andere. Kies een materiaal dat past binnen je budget, maar houd ook rekening met de kwaliteit en duurzaamheid.
- Esthetiek: Het uiterlijk en de textuur van het garen kunnen een groot verschil maken in het eindresultaat. Overweeg de kleur, glans en textuur die je wilt bereiken in je project.
Door deze factoren in overweging te nemen, kun je het juiste materiaal kiezen voor je loom breiprojecten en zorgen voor een succesvolle en plezierig brei-ervaring.
De juiste dikte
Garen komt in verschillende diktes en hoe dikker het garen, hoe groter de steken worden en hoe meer ruimte er tussen de pinnen kan/moet zitten. Is het garen te dik of zitten de pinnen te dicht op elkaar, dan zal je moeite hebben met het breien. Ook wordt het project vrij stijf en zal het minder fijn aanvoelen. Is het garen te dun, dan zal je project veel luchtiger worden. Het gaat dan een beetje op kant lijken, en kan in sommige gevallen goed uitpakken.
| Superfijn (Lace) | Gebruik: Ideaal voor delicate projecten zoals sjaals en kantwerk. Eigenschappen: Dun en fijn, geeft een luchtige en lichte textuur. Voorbeeldprojecten: Sjaals, doilies, lichte omslagdoeken. Voordelen: Creëert zeer gedetailleerde en verfijnde stukken. Nadelen: Kan langer duren om te breien en is minder warm. |
| Fijn (Fingering/Sock) | Gebruik: Perfect voor fijne breiwerken zoals sokken en babykleding. Eigenschappen: Dun, maar steviger dan superfijn garen. Voorbeeldprojecten: Sokken, babykleding, lichte truien. Voordelen: Goede keuze voor draagbare kledingstukken die comfortabel en ademend moeten zijn. Nadelen: Kan iets meer tijd kosten om te breien dan dikkere garens. |
| Licht (Sport/DK) | Gebruik: Geschikt voor lichtere kledingstukken en accessoires. Eigenschappen: Iets dikker, biedt goede definitie voor steken. Voorbeeldprojecten: Lichte truien, sjaals, mutsen. Voordelen: Veelzijdig en geschikt voor veel verschillende projecten. Nadelen: Minder warm dan dikkere garens, maar sneller te breien dan fijnere garens. |
| Medium (Worsted/Aran) | Gebruik: Het meest veelzijdige garen, ideaal voor een breed scala aan projecten. Eigenschappen: Stevig en gemakkelijk te hanteren, perfect voor beginners. Voorbeeldprojecten: Truien, dekens, mutsen, sjaals. Voordelen: Snel te breien en biedt een goede balans tussen detail en snelheid. Nadelen: Kan te zwaar zijn voor sommige zomerprojecten. |
| Bulky | Gebruik: Voor snelle en warme projecten. Eigenschappen: Dik en warm, werkt snel op grote looms. Voorbeeldprojecten: Dekens, wintertruien, dikke sjaals. Voordelen: Snelle resultaten en zeer warm. Nadelen: Kan volumineus zijn en meer garen verbruiken. |
| Super Bulky | Gebruik: Ideaal voor extra warme en snelle projecten. Eigenschappen: Zeer dik, creëert een robuuste en zware textuur. Voorbeeldprojecten: Zware dekens, oversized truien, dikke mutsen. Voordelen: Uiterst snel te breien en extreem warm. Nadelen: Kan te zwaar zijn voor sommige kledingstukken en moeilijker te verwerken voor fijnere details. |
De juiste dikte kiezen ligt dus heel erg aan het project dat je wilt gaan maken. Over het algemeen zal er bij een patroon worden aangegeven welke dikte garen er is gebruikt. Dus de veiligste optie is dan op zoek gaan naar dezelfde dikte. Soms kom je er ook mee weg om twee dunne draden te gebruiken als er om een dikke draad wordt gevraagd. En als je altijd een proeflapje maakt voordat je aan het daadwerkelijke project begint weet je zeker dat het goed gaat.
De juiste kleur
Het patroon van je project vertelt je een beetje welke kleur garen je het beste kan gebruiken. Garen met veel verschillende kleuren werkt het beste met een simpel patroon, op die manier kan je veel beter de mooie kleuren zien. Een heel ingewikkeld patroon zal moeilijk te zien zijn door alle kleuren. Wat erg zonde zal zijn want er zit vaak veel werk in zo’n moeilijk patroon.
Je kan dus het beste garen gebruiken in een enkele kleur als je wilt dat het patroon goed zichtbaar is. Denk aan kabels of een ander mooi patroon met veel textuur. Als je veel kabels wilt gebruiken in je volgende project kan je het beste voor lichtere kleuren kiezen, die vallen beter op dan.
Textuur en speciale eigenschappen
Wanneer je een breiproject begint, is het niet alleen het materiaal en de dikte van het garen die belangrijk zijn; ook de textuur en speciale eigenschappen van het garen kunnen een groot verschil maken in het eindresultaat. Textuur en effecten voegen visuele diepte en tastbare interesse toe aan je breiwerk, waardoor je creaties unieke en opvallende kenmerken krijgen.
Gestructureerde garens, zoals boucle, chenille en slub, hebben een oppervlak met variaties en oneffenheden die extra dimensie aan je werk geven. Deze garens zijn ideaal voor projecten waarbij je wilt dat de textuur een prominente rol speelt, zoals in sjaals of truien. De onregelmatigheden in het garen kunnen zelfs eenvoudige steken bijzonder maken.
Effectgarens brengen nog meer speelsheid in je werk met kleurveranderingen, glitters of bijzondere toevoegingen zoals pompons. Deze garens zijn perfect voor decoratieve items of feestelijke kleding die opvalt en indruk maakt. Ze zijn ook populair voor kinderprojecten, waar de levendigheid van het garen de creativiteit stimuleert.
Elastische garens, vaak versterkt met materialen zoals lycra of spandex, bieden een zekere mate van rek en veerkracht, wat essentieel is voor projecten die goed moeten passen en meebewegen met het lichaam, zoals sokken, handschoenen en strakke kledingstukken. Deze garens combineren functionaliteit met comfort, waardoor ze ideaal zijn voor kledingstukken die zowel stijlvol als praktisch moeten zijn.
Het label
Het label van je garen bevat veel belangrijke informatie. Er staat bijvoorbeeld op waar het garen van gemaakt is, welke kleur het is en eventueel welk verfbadnummer het is, de wasinstructies en hoe lang het garen is. Het is slim om het label ook te bewaren totdat je project klaar is. Voornamelijk als er een verfbadnummer op het label staat. Er kan namelijk een kleine afwijking zijn in kleur tussen verschillende nummers. En als je halverwege een project tekortkomt, wil je zeker weten de juiste kleur weer kunnen vinden.
Voordat je het koopt
Voordat je gelijk 10 bollen van die prachtige garen koopt die je in de winkel hebt gezien, neem nog even deze stappen door.
- Voelen ze wel lekker aan? In je nek of de binnenkant van je onderarm zijn goede plaatsen om te voelen of ze wel fijn zijn.
- Check de kleur. Kijk wat verschil in verlichting doet met de kleur van de garen. Vraag of je het even buiten mag bekijken in natuurlijk licht.
- Trek een beetje aan de draad. Het ene garen rekt meer dan het andere, ook dit kan invloed hebben op je project.
Kortom, neem even een momentje voor deze dingen voordat je besluit te kopen. Zo voorkom je hopelijk dat je het verkeerde meeneemt, en garen hebt wat bijvoorbeeld erg kriebelt. Als je garen online koopt is dat natuurlijk wat moeilijker om van tevoren te weten. Maar vergeet niet dat je altijd dingen terug mag sturen als het toch niks is.
Juiste hoeveelheid garen
Het kan heel frustrerend zijn om halverwege een project te ontdekken dat je niet genoeg garen hebt, vooral als het garen dat je gebruikt uitverkocht is of moeilijk te verkrijgen. Om dit te voorkomen, zijn er een paar belangrijke punten waar je rekening mee moet houden.
Controleer het patroon
Begin altijd met het controleren van het patroon voor de aanbevolen hoeveelheid garen. Zorg ervoor dat je rekening houdt met de dikte van het garen en de lengte per bol. Patronen geven meestal de hoeveelheid garen in meters of yards aan, wat nuttig is om de juiste hoeveelheid te berekenen.
Koop meer dan je denkt nodig te hebben
Het kan verleidelijk zijn om precies de hoeveelheid garen te kopen die het patroon aanbeveelt, maar het is altijd beter om wat extra te hebben. Garen die je overhoudt, kan later worden gebruikt voor andere projecten of als reserve voor reparaties.
Bewaar de etiketten
Bewaar altijd de etiketten van het garen dat je gebruikt, zodat je de kleurnummers en partijnummers kunt bijhouden. Als je later meer garen nodig hebt, kun je proberen om dezelfde partij te vinden.
Je garen goed bewaren
Het is belangrijk om je garen goed te bewaren als je het op een later moment wilt gebruiken. Zorg dat het schoon is en netjes in een bal is gewonden. Als het label er niet meer omzit, doe die er dan bij of schrijf die informatie ergens anders op. Het opslaan kan je het beste doen in een koele droge plaats. Als er vocht bijkomt, kan dat de vezels aantasten en er kan zelfs schimmel gaan groeien. Dus vermijd daarom vochtige plekken. Met netjes opslaan is het altijd klaar om gebruikt te worden.
